Keizersgracht 604

Persmuseum

Nieuwezijds Voorburgwal 345  1903-1915 (collectie D.A. van Waalwijk)

Oudezijds Voorburgwal 231     1915-1917 

Costakade158-164                  1917-1924

Nieuwezijds Kolk 28                 1924-1950

Keizersgracht 604                    1950-1973

Hoogstraat 24                          1973-1989

Zeeburgerkade 10                    1989-2017 (sluiting, collectie blijft bij ISSG, rest naar Beeld en Geluid in Hilversum)

Het Persmuseum ontstaat uit de omvangrijke collectie dag- en weekbladen van D.A. van Waalwijk [1853-1937], directeur van Het Nieuwsblad voor Nederland.
Bijna 30.000 periodieken verspreid over 2700 titels worden dan ondergebracht in Gebouw Concordia aan de Nieuwezijds Voorburgwal 345. Conservator Albert Hartkamp maakte belangstellenden wegwijs in de verzameling, die in dozen opgestapeld ligt.

In 1914 verkoopt van Waalwijk Het Nieuwsblad voor Nederland en zijn collectie dag- en weekbladen aan Telegraaf -directeur Hak Holdert, die de collectie aan de vereniging De Nederlandsche Pers schenkt. De verzameling verhuist nu van Concordia naar de voormalige Agnietenschool aan de Oudezijds Voorburgwal 231. Maar omdat de persvereniging het beheer en het behoud niet kan bekostigen, richtten de gezamenlijke pers- en journalistenorganisaties op 4 november 1915 Stichting "Het Nederlandsch Persmuseum" op met de doelstelling: "Het vormen van een museum betreffende de geschiedenis, in den meest uitgebreiden zin des woords, van de Nederlandsche en stamverwante dag-, week- en maandbladen."

In 1917 verhuisd de collectie naar de Typografische Bibliotheek van de Lettergieterij 'Amsterdam' voorheen N. Tetterode aan de Da Costakade158-164. In 1924 verhuisd de collectie weer naar het korenmetershuisje, Nieuwezijds Kolk 28 gevestigd. Het is in juni 1950 verhuisd het naar Keizersgracht 604. Op 12 juni 1950 is hier een plaquette ingemetseld ter nagedachtenis aan de ramp met het KLM toestel "de Franeker" met dertien Amerikaanse journalisten bij Bombay op 12 juli 1949 omkwamen. 

Er zat ook sinds 1949 in dit gebouw al het Instituut voor Perswetenschap van de Universiteit van Amsterdam in. In 1973 is het museum en het instituut verhuisd naar het Oost-Indisch Huis aan de Hoogstraat 24. Ook deze plaquette meeverhuisd naar het Oost-Indisch Huis en zit daar nog steeds.

Op weg naar de sluiting

In 1978 wordt de collectie van het vier jaar eerder gesloten Internationaal Persmuseum in Den Haag toegevoegd aan de verzameling. Van 1989 tot juni 2017 is het Persmuseum gevestigd aan de Zeeburgerkade 10 in Amsterdam-Oost, in het gebouw van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis(IISG). Het museum is dan vooral actief met "pop-up" tentoonstellingen naar aanleiding van gebeurtenissen op diverse plaatsen in het land.

In juni 2017 is het persmuseum bij het IISG gesloten en is het activiteitendeel overgegaan naar Beeld en Geluid in Hilversum en de archieven met kranten en tekeningen zijn gebleven bij het IISG en daar nog steeds te bekijken in de studiezalen.

De onderstaande foto's zijn gemaakt door de fotograaf G.L.W. Oppenheim[1906-1984] op 30 januari 1952 op de zolder van Keizersgracht 604 met het krantenarchief en zijn nu bij het stadsarchief Amsterdam.